Υποστήριξη Διδακτορικής Διατριβής - Κωνσταντίνος Σόλων Παπαγεωργίου Φλάμπουρας

Η αποστροφή του κόσμου από τα πετροχημικά έχει ξυπνήσει καινούριες εναλλακτικές στην παραγωγή χημικών, καυσίμων και ενέργειας. Μία από αυτές είναι το μοντέλο του βιοδιυλιστηρίου. Σε αυτό, μια πηγή βιομάζας επεξεργάζεται για την παραγωγή χημικών και ενέργειας με σχεδόν μηδενικά απόβλητα. Το μοντέλο αυτό, ή τουλάχιστον μέρος αυτού μπορεί να βρει εφαρμογές σε ήδη ανεπτυγμένες και καθιερωμένες διεργασίες. Η ελαιοπαραγωγή είναι μία από τις σημαντικότερες οικονομικές δραστηριότητες στην Ελλάδα όπως και στις υπόλοιπες Μεσογειακές χώρες, κυρίως για την παραγωγή ελαιόλαδου. Η ελαιοπαραγωγή περιλαμβάνει σημαντικές πηγές βιομάζας σε όλο τον κύκλο επεξεργασίας από το χωράφι μέχρι το πυρηνελαιουργείο όπως κλαδέματα, φύλλα, ελαιοπυρήνας, πυρηνόξυλο και υδατικά απόβλητα πλούσια σε εκχυλισμένα συστατικά. Τα φαινολικά είναι ουσίες που βρίσκονται σε φυτικούς ιστούς, φύλλα και καρπούς. Πολλά από αυτά παρουσιάζουν αντιοξειδωτικές και άλλες ευεργετικές ιδιότητες  για την υγεία και για αυτό έχει δημιουργηθεί μία συνεχώς αναπτυσσόμενη αγορά γύρω από αυτά. Τα φαινολικά της ελιάς παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς αυτά παρουσιάζουν μεγάλη αντιοξειδωτική ικανότητα και μόνο μερικά μη πολικά καταλήγουν στο τελικό προϊόν που είναι το ελαιόλαδο. Μεγάλες ποσότητες αυτών καταλήγουν στα υδατικά ή παραμένουν στην στερεή φάση όπως στον ελαιοπυρήνα και τα φύλλα ελιάς. Τα 2 κυριότερα φαινολικά είναι η τυροσόλη και υδροξυτυροσόλη, ενώ τα περισσότερα από τα υπόλοιπα είναι μεταβολίτες των πρώτων δύο. Στην παρούσα εργασία έγινε μια προσπάθεια εκμετάλλευσης του φαινολικού περιεχομένου των φύλλων ελιάς με σκοπό τη συμβολή στην ιδέα του βιοδιυλιστηρίου της ελιάς. Πιο συγκεκριμένα, η εργασία εστιάστηκε στην ελαιοευρωπαϊνη, η οποία είναι το κυριότερο συστατικό των φύλλων ελιάς και στην υδρόλυσή της ώστε να παραχθεί υδροξυτυροσόλη, η οποία είναι υπεύθυνη για τη δράση του μορίου της ελαιοευρωπαΐνης, απαλλαγμένη όμως από την πικρή γεύση της πρώτης. Για την παραγωγή εκχυλίσματος πλούσιου σε υδροξυτυροσόλη αναπτύχθηκε διεργασία σε πειραματική κλίμακα με ικανοποιητική απόδοση (15 g υδροξυτυροσόλη/kg φύλλων ελιάς και καθαρότητες έως 40% στο τελικό εκχύλισμα). Στη συνέχεια έγινε προσπάθεια ενίσχυσης της καθαρότητας του εκχυλίσματος με ένα επιπλέον βήμα διήθησης μέσω μεμβρανών, έχοντας ως αποτέλεσμα την αύξηση της καθαρότητας έως 68% σε κάποιες περιπτώσεις αλλά με κόστος τη μείωση στην ανακτώμενη ποσότητα υδροξυτυροσόλης. Τέλος, έγινε προσπάθεια μεταφοράς της διεργασίας σε ημιπιλοτική κλίμακα για παραγωγή ικανοποιητικής ποσότητας εκχυλίσματος, αλλά αυτή τη φορά με αρκετά μειωμένη ανάκτηση και καθαρότητα μέχρι 20% στο τελικό εκχύλισμα, κρίνοντας απαραίτητη την τροποποίηση της διεργασίας σε βαθμό που να εξυπηρετείται η μεγάλη κλίμακα.